Het gezag is afgedankt, de elite is weggestuurd en alle culturen zijn gelijk. Het gevolg is ongerichte kennis die niets van doen heeft met cultuur. Die heeft altijd een bepaalde sociale rangorde aangebracht tussen de mensen die haar cultiveerden, verrijkten en bevorderden èn de mensen die haar meden, minachtten of negeerden en die om sociaal-economische redenen van de cultuur waren uitgesloten. Tot aan onze tijd waren er beschaafde en onbeschaafde mensen, en tussen die twee uitersten min of meer beschaafde en min of meer onbeschaafde mensen. Die indeling was voor de hele wereld duidelijk omdat het waardenstelsel, de culturele criteria en de denk-, beoordelings- en gedragspatronen voor iedereen hetzelfde waren.
Dat is nu allemaal veranderd. Het begrip cultuur is zo opgerekt dat het eenvoudigweg verdwenen is, al durft niemand dit openlijk te erkennen. Het is een ongrijpbaar, massaal en figuratief spook geworden. Als iedereen meent beschaafd te zijn dan heeft beschaafdheid geen betekenis meer. Al helemaal niet als de inhoud van dat wat we cultuur noemen gecorrumpeerd is.
De politieke correctheid heeft ons weten wijs te maken dat het arrogant, dogmatisch, kolonialistisch en zelfs racistisch is om van superieure en inferieure of zelfs maar van moderne en primitieve culturen te spreken. Volgens deze aartsengelachtige opvatting zijn alle culturen op hun eigen wijze en in hun eigen omstandigheden gelijk geschapen en zijn het gelijkwaardige uitingen van een schitterende menselijke verscheidenheid.
We zijn nu allemaal in een bepaald opzicht beschaafd, ook al hebben we misschien nooit een boek gelezen of een tentoonstelling van schilderijen bezocht, een concert beluisterd of een van de grondbegrippen geleerd van de humanistische wetenschappelijke en technische kennis van de wereld waarin wij leven. (…)
Specialisatie bestaat al sinds het begin van de beschaving en heeft met de opmars van de kennis terrein gewonnen. De sociale communicatie, die gemeenschappelijke noemer die de lijm van het sociale weefsel is, werd onderhouden door de elite, de beschaafde minderheid die ook bruggen sloeg en een wisselwerking mogelijk maakte tussen de verschillende kennisdomeinen – natuurwetenschappen, geesteswetenschappen, schone kunsten en techniek. – Die elite is niet meer.
[bron]Maria Vargas Liosa, in de Nexus-lezing van 2013