In het artikel van april 2012 heeft u kunnen lezen dat het huwelijk onherroepelijk verandert als we de 55 jaar zijn gepasseerd. Wanneer wij niet goed op deze veranderingen inspelen dan gaat het even onherroepelijk mis, omdat we de vrijheid die ons in deze nieuwe huwelijksfase geboden wordt, niet geven en ook niet nemen. We komen langzaam maar zeker in een sleur terecht. Sleur haalt ons liefdesleven onderuit en er blijft uiteindelijk niets van over. Voor steeds meer mensen is scheiden dan de enige oplossing. Dat is in veel gevallen niet nodig. Er zijn, juist in deze levensfase, veel meer mogelijkheden.
Jij-bakken en kritiek geven werkt niet
Het is dus van groot belang dat we de moeilijkheden die door sleur ontstaan en vooral een groot gevoel van onvrijheid blijken op te leveren, onder elkaars aandacht brengen. Hoe kunnen we dat het beste doen? Wat is de juiste manier?
In de eerste plaats is het van belang dat beide partners, of om te beginnen één van de twee, enthousiast is geworden door, bijvoorbeeld, de inspiratie die uitgaat van het verhaal van Aad en Gerrie in het boek ‘Weg met de sleur!’ Er is misschien een ja-zo-wil-ik-het-gevoel ontstaan. Het is een verhaal waarin deze twee mensen zijn geïnspireerd door de wijze waarop hun twee volwassen dochters in één huis samenwonen. Zij beschouwen hun gezamenlijke appartement namelijk als een ‘basiskamp’ van waaruit hun ‘expedities’ naar de buitenwereld plaatsvinden.
De term ‘expeditie’ is ontleend aan de bergsport die beide dochters beoefenen. Zo hebben Aad en Gerrie hun leven samen nu ook ingericht. Ze verkochten hun grote huis en verhuisden naar een comfortabel appartement dat langzaam tot een tweepersoons paradijsje is omgetoverd. Ieder heeft een eigen ruimte in huis, ieder heeft in een (door hen) bepaalde mate zijn/haar eigen leven en toch leven ze samen en zijn betrokken bij elkaar. Dat leven samen is geheel vernieuwd en ze zijn er erg tevreden mee. Het lijkt mij dat dit verhaal ook u kan inspireren. Mocht u het boek nog niet in huis hebben, dan is het alleen al hierom de moeite van het aanschaffen waard.
Enthousiasme is aanstekelijk
Enthousiasme is een gemoedstoestand die niet geveinsd kan worden. Het is echt en betrouwbaar. Vaak is het ontstaan doordat we blij en van harte hebben ingestemd met een gedachte, een idee en/of mogelijkheid. Er gaat een speciale gloed van deze gemoedstoestand uit, een elan, een bezieling. Zowel het verstand als het gevoel is er sterk bij betrokken. Het is een levendig gevoel en we zijn op zo’n moment in staat boven malaise uit te stijgen. Enthousiasme maakt creatief, vrijgevig, ijverig en vrolijk. We kunnen in ons enthousiasme weliswaar tijdelijk ontmoedigd worden maar het kan ons nooit worden afgepakt omdat het authentiek is. Het komt van binnenuit. Als wij dit onderwerp onder de aandacht van onze partner willen brengen dan is enthousiast-zijn het beste hulpmiddel, omdat het aanstekelijk is en de echtheid ervan wordt aangevoeld.
Als beide partners uiteindelijk enthousiast worden (daar is tijd voor nodig) dan breekt een spannende en fijne tijd aan. Het betekent een einde aan het gevoel van onvrijheid. Er wordt een nieuwe huwelijikskoers uitgezet, wat betekent dat we op weg gaan naar een manier van leven dat ‘op maat’ is gemaakt. Het is dan eerst van belang dat u samen de huidige situatie goed in het vizier krijgt en er ook op die manier met elkaar over praat: Wat deden we vroeger wat nu eigenlijk niet meer noodzakelijk is? Wat doen we met ons huis-tuin-en-keukenritme nu het pensioen een feit is? Hebben wij behoefte aan een eigen plek in huis? Ruimte genoeg! Wat vind jij hiervan? Hoe denk jij erover? enz. Laat het eerst bij het verkennen van een en ander. Lees de verhalen en beschouw die als een bron van inspiratie waardoor u op mogelijkheden kunt komen. Beslissingen worden niet meteen genomen. Ieder neemt de tijd om erover na te denken en er weer op terug te komen.
Hoe maak je iets bespreekbaar?
Als u vermoedt dat het moeite zal kosten om dit onderwerp onder de aandacht van uw partner te brengen dan is dat begrijpelijk maar zeker niet hopeloos. In beide gevallen enkele aandachtspunten.
- Een bekende theorie uit de psychologie zegt dat wanneer je iemand probeert te overtuigen van een idee, dat een effectief middel is om te voorkomen dat hij of zij er ook maar enige aandacht aan zal schenken. Het enige dat je ermee bereikt is dat het idee zich nog steviger in je eigen hoofd vastzet.Probeer dus in ieder geval niet te overtuigen, maar zeg eenvoudig dat de informatie die u heeft gekregen u interesseert en dat u zich daarin wilt verdiepen en dat het liefst samen wilt doen omdat u van mening bent dat dit uw huwelijk wel eens heel goed zou kunnen doen. Verder niet.Bij (nog) geen interesse van uw partner dringt u niet aan en u denkt niet voor de ander (het hoort je te interesseren). Het is zijn of haar goed recht op dit ogenblik. Het zij nu zo. Onthoudt u van een oordeel en ga zelf rustig verder. Zorg dat u de interesse blijft houden en koester uw inspiratie. Intussen ligt het onderwerp wel op tafel en daar gaat het in eerste instantie om.
- Het is bekend dat de verbale communicatie tussen mensen slechts 8 à 10 procent betreft. De non-verbale communicatie, zoals: gezichtsuitdrukking; lichaamshouding; het oogcontact of juist het ontbreken daarvan; de toon waarop u spreekt, om maar een paar voorbeelden te noemen, is van veel groter belang dan de woorden die gesproken worden en dit geldt bij uitstek voor het aan de orde stellen van dit onderwerp.Het is dus van belang dat u zich daarvan bewust bent en bij uzelf nagaat of u in staat bent dit onderwerp op een uitnodigende manier te brengen. Daarvoor is het eerst nodig dat u zich uitgenodigd voelt. Ook daarom is het belangrijk dat u de inhoud van het boek en het artikel van april 2012 enige tijd in hoofd en hart hebt laat bezinken.
Na enige tijd kunt u zichzelf, om te beginnen, de volgende vragen stellen:
- Voel ik mij uitgenodigd, ben ik misschien enthousiast over de mogelijkheden die geboden worden? Zo ja:
- Wil ik de kwaliteit van ons leven samen verbeteren? of:
- Wil ik een scheiding voorkomen?
- Waarin herken ik onze situatie en waarin niet? (zie artikel april 2012)
- Ben ik bereid op een andere manier naar ons leven samen te gaan kijken?
- Ben in bereid als dat nodig is mijn houding te veranderen?
Als u het onderwerp vervolgens bij uw partner aan de orde stelt gaat het in eerste instantie alleen om het idee, om de gedachte dat u het voor mogelijk houdt dat u samen uw huwelijksleven wel eens anders zou kunnen gaan inrichten. U kunt aan uw partner vragen of hij of zij het boek en deze artikelen wil lezen, waarbij u zegt waar het over gaat. Dring niet aan, leg vooral geen ongenoegens op tafel, geen jij-boodschappen (denk niet voor de ander) en loop niet vooruit op veranderingen. Bedenk altijd dat verandering een proces betreft en dat er tijd nodig is alleen al aan het idee te wennen. Het kan niet zo zijn dat we dat ‘even met een afspraken’ regelen.
Geduld is een schone zaak
Bij Mia heeft het zeven maanden geduurd voordat haar man het boek is gaan lezen, wat bij dit paar een doorbraak betekende. (hij is nog niet lang gepensioneerd en zij werkt nog in een deeltijdbaan) Hij vond het ‘zeer de moeite waard’. Zij heeft hem nooit onder druk gezet en daarmee veel geduld getoond. Ze gaan nu het boek per hoofdstuk samen bespreken. Vrijwel direct veranderde de stemming in huis. Een begin.
Lenie (zij en haar man zijn enkele jaren gepensioneerd) heeft besloten zich voortaan te onthouden van bemoeienissen (wat de ander een zekere vrijheid geeft) in de vorm van bijvoorbeeld: ‘waar ben je geweest’ of ‘ waarom ben je zo laat’ of ‘ je moet nodig naar de kapper’ (zie boek hfdst 2: Anders met elkaar gaan leven). Zij is eerst vrijheid gaan geven alvorens die ook te kunnen nemen door geen claims meer te leggen op uitleg en verklaringen. Een prestatie.
Ze toont zich daarbij opgewekt en beschouwt het als gewoon dat je vertrouwen in elkaar hebt. Geen kritiek en commentaar meer op doen en laten, op uiterlijk, op weggaan en thuiskomen, waarheen en met wie. ‘Als hij wat wil vertellen dat hoor ik het wel’. Haar gewijzigde houding (non-verbaal) blijft niet onopgemerkt. Zij vertelt hem wel af en toe over de inspiratie die zij hierin heeft opgedaan en zorgt ervoor dat het boek permanent op tafel ligt. Na enkele maanden leest hij het en dat geeft langzaam aan nieuwe onderwerpen om samen over te praten. Vooral haar houding heeft iets anders op gang gezet en dat heeft hem, hoewel na enige gewenning, nieuwsgierig gemaakt. Ook een begin.
Bert en Marian, gepensioneerd en allebei druk met andere dingen, zijn enige tijd geleden overeengekomen dat ze door-de-week allebei vrij zijn om te komen en te gaan wanneer en waarheen ze willen. Wel of niet thuis met eten, geen punt, bel even op als je niet komt, ik maak voor mezelf wel wat. Geen contrôle vragen achteraf. De weekeinden zijn echter ‘heilig’. Ze koken/eten dan samen en ondernemen samen dingen. Voorlopig bevalt hen dat goed. Tot de omstandigheden weer veranderen en er iets anders wordt overeengekomen. Maatwerk!
Op haar Weblog Anders Samenleven schrijft Sophie de Wijn schrijft over de veranderingen waar je bij het ouder worden mee te maken krijgt. Ze geeft tips hoe het anders kan. Sophie de Wijn is coach en inspirator voor mensen boven de 55 jaar die anders willen samenleven. En ze is auteur van de boeken Weg met de sleur! en Verkering na je zestigste.