Aan de vooravond van de Franse revolutie in 1789 sprak slechts 13% van de bevolking in Frankrijk de Franse taal, schrijft Thijs Kleinpaste. En tijdens de Italiaanse eenwording in1860 sprak maar 2,5% van de Italianen Italiaans. Binnen een eeuw is dat veranderd. Het kan dus snel gaan om tot een moedertaal te komen. Dat verklaart ook waarom men in Zuid- Amerika van de kolonisten zo snel het Spaans en Portugees als moedertaal kreeg en waarom de Verenigde Staten van Amerika Engels spreken.
Een moedertaal is ook verreweg het gemakkelijkste te leren. Daarvoor hoef je niet naar school. Het is ook niet nodig een cursus te volgen. Een moedertaal leren is een fluitje van een cent. Dat leer je van je moeder. We praten ook over moedertaal, niet over vadertaal. Waarschijnlijk is dat een vreemde taal die men zich eigen heeft gemaakt. Daar heb je een opleiding voor nodig.
Van je vader leer je over het land waarin leeft, over het volk waartoe je behoort en over het volkslied en het koningslied. Vandaar dat we het meestal hebben over het vaderland. Alleen bij gebrek aan vaders spreken we ook over moederland. Je land leren kennen is veel moeilijker. Daarvoor moet je naar school en talloze cursussen volgen. Vroeger gebeurde dat vooral door vaders.
Een moedertaal is snel geleerd. Kinderen hebben slechts moeders of pleegmoeders nodig. Binnen twee of drie generaties is dat voor elkaar. Vermoedelijk zal het niet lang duren, zeker geen honderd jaar, eer wij in West Europa een Engelse moedertaal hebben. We zullen moeten zorgen dat er net zoals toentertijd in Frankrijk, Italië en Amerika genoeg kinderen en moeders zijn.
PW